Temporama

Partijen zijn druk op zoek naar nieuwe winkelconcepten om (tijdelijk) invulling te vinden voor de toenemende leegstaande winkelpanden. Maastricht steelt op dit moment de show door als eerste stad het voormalige V&D pand te hergebruiken via een vernieuwend winkelconcept.


Temporary Lane
De zogenaamde Pop-Up Store is ondertussen in veel steden een beproefd recept (zie ook het bericht 'Van de nood een deugd maken' over de achtergronden en oplossingen rondom winkelleegstand). De Pop-Up Store is een winkelconcept waarbij ondernemers voor een korte tijd hun goederen verkopen in een tijdelijke winkel. Als test, om tijdelijk offline te gaan of vanwege een seizoensgebonden product. Het creatieve bureau Comosie uit Hasselt heeft dit concept van de 'pop-up store' naar een hoger niveau getild. Vorig jaar organiseerde zij in het Vlaamse Genk de zogenaamde 'Tempola Design'. Een winkelstraat bestaande uit een aaneenschakeling van verschillende tijdelijke shops die thematisch met elkaar zijn verbonden. Op deze manier worden meerdere leegstaande panden getransformeerd tot een bruisende winkelstraat en ontstaat er ruimte voor unieke winkelconcepten. Het aanbod wordt daarmee zowel in kwantiteit als diversiteit vergroot wat een gunstige uitwerking moet hebben op de aantrekkelijkheid van een bepaald winkelgebied. Tegenwoordig zien veel winkelstraten er immers hetzelfde uit door de macht van de grotere ketens. Het gewenste effect, aldus Comosie, is dat van een stedelijke defibrillator: "een positieve impuls om het (tijdelijke) hartfalen in de straat te verhelpen en de doorstroom opnieuw op peil te krijgen".



Maastricht
Dit innovatieve retail concept is tot en met 30 juni neergestreken in Maastricht. Niet in een straat, maar in het voormalige pand van Vroom & Dreesmann. Comosie heeft een deal kunnen sluiten met de eigenaar, een grote Amerikaanse investeringsmaatschappij, om de 3.000 vierkante meter tijdelijk te huren. “Daarmee ben ik voor een maand ineens groot grondbezitter”,  aldus initiatiefnemer Christiaan Kastrop van Comosie. “We waren eigenlijk al twee jaar een plek aan het zoeken in Maastricht om hier het concept van een ‘Temporary Lane’ toe te passen. Toen een paar maanden geleden de V&D failliet ging, zijn we meteen gaan praten.” Dat was nog wel even flink onderhandelen, want normaal ligt de vierkante meterprijs in deze winkelstraat (de duurste van Maastricht) op € 1.625 per jaar. Dankzij een gereduceerd tarief was het uiteindelijk mogelijk om hier voor een maand aan de slag te gaan en het leegstaande pand om te toveren tot een unieke ‘shoppingmall’. Na de aankondiging waren er al snel ondernemers die interesse toonden: starters, webshops die tijdelijk offline willen gaan, producenten met innovatieve concepten en gevestigde merken die een try-out willen doen in een andere stad. Uiteindelijk was er plek voor 50 ondernemers - verspreid over  twee verdiepingen - op vooral het gebied van design en fashion. “In principe hadden we de andere verdiepingen ook nog wel kunnen vullen, maar aan het huren van de andere verdiepingen zit een flink prijskaartje, mede doordat deze nog worden gebruikt als opslag van de stellages van de V&D.” Om de kosten enigszins betaalbaar te houden, mag men gebruik maken van de achtergebleven inboedel en is er met de belegger (en dus ook met de afzonderlijke ondernemers) naast een ‘fixed price’ per vierkante meter ook een omzethuur afgesproken.


Pret
De winkel ziet er eigenlijk niet veel anders uit dan toen Vroom & Dreesmann hier nog gehuisvest was. Nabij de ingang is er een brasserie met voornamelijk streekproducten. Elders hebben de ondernemers hun waren uitgestald, maar wel op zo’n manier dat het toch een geheel lijkt. In plaats van een grote afdeling met alleen maar boeken of kleren loop je nu van meubels naar kleding en van cactussen naar notitieblokjes. Maar ook een bedrijf als ‘Babywatcher’ is aanwezig. Zij verhuren apparaten waarmee je zelf tijdens je zwangerschap meerdere pretecho’s kan maken. Het aanbieden van deze apparaten doen ze al een paar jaar via internet, maar ze zoeken ook offline naar mogelijkheden om het product meer aan de man (of eigenlijk de vrouw) te krijgen. Dat is ook niet zo gek, omdat dit nu typisch zo’n product is dat je een keer moet ervaren voordat je het een paar weken huurt. De eerste echo is daarbij gratis, in de hoop dat men het daarna een paar weken wilt huren. Men deed al aan promotie door aanwezig te zijn bij evenementen en door bij mensen thuis te komen, maar men wilde meer en ziet Temporama als een ideale plek om in een korte tijd een groot aantal mensen bekend te laten worden met hun product. 


Succes
Door de gunstige locatie van dit pand – op een van de drukste winkelstraten van Maastricht – is er voldoende aanloop. Deels bezoekers die vanwege het sentiment met het verleden komen kijken, maar ook gewoon passerend publiek. Over omzet heeft men vooralsnog niet te klagen.
Comosie wil op deze manier laten zien dat dit soort concepten de toekomst zijn. Winkels die flexibel zijn in te richten en door meerdere partijen voor zowel de korte als langere termijn zijn te huren. Vooral designers zoeken een dergelijke, tijdelijke etalage. “Als de V&D meer ruimte had gegeven aan dit soort creatieve en vernieuwende ondernemers dan had de V&D nu nog bestaan”, aldus Kastrop. De verschillende merken en het diverse aanbod hadden elkaar sterker gemaakt. Hij gelooft dan ook niet zozeer in de op zichzelf staande pop-up shops. “Het gaat juist om een clustering van ondernemers die van elkaar kunnen profiteren.” Dat kan zoals nu in dit grote pand in de binnenstad, maar volgens hem ook aan de rand van de stad, zoals in Genk, waar minder grote beleggers de macht in handen hebben. Daar is het mogelijk om meerdere panden structureel in te richten, maar dan met een flexibele invulling. De panden houden dan continu hun winkelfunctie, alleen zitten er om de zoveel maanden andere ondernemers in (‘wisselwinkels’). De kritiek dat het voormalige pand van de V&D nu maar voor een maand verhuurd is, wuift hij van de hand. De meerwaarde zit in de testperiode. “Het is voor mij, maar ook voor een gemeente en haar bewoners een succes als een ondernemer op basis van deze ervaring een pand gaat huren in Maastricht om daar structureel een winkel te beginnen.

De aftrap van Temporama werd gegeven tijdens de Week van Nieuw Maastricht, georganiseerd door Maastricht LAB.

2018: Het gebouw heeft een nieuwe bestemming gekregen:
Foto's door Gerben Helleman

Reacties